Voorgeschiedenis/aanleiding
Op 11 februari 2020 keurde het vast bureau de oprichting van een intergemeentelijke lokale preventiewerking goed en ging het over tot de ondertekening van het formulier "engagementsverklaring tot starten van een lokale preventiewerking". Voor de praktische uitwerking van deze intergemeentelijke preventiewerking werd een interlokale vereniging lokale preventiewerking Haspengouw opgericht met bijhorende statuten en afgevaardigden. De voorgaande periode trad Wellen op als beherende gemeente voor de interlokale vereniging. Vanuit de gemeente Nieuwerkerken was Arnoud Nijssen afgevaardigd voor het beheerscomité met als plaatsvervanger Dries Deferm.
Vanuit het agentschap Vlaanderen departement zorg, afdeling preventief gezondheidsbevordering en vroegdetectie werd de vraag gesteld voor het vernieuwen van de engagementsverklaring voor iedere intergemeentelijke preventiewerking vanaf 1 januari 2025. Op het beheerscomité LP Haspengouw d.d. 13 mei 2025 werd beslist om het werkgeverschap van de intergemeentelijke preventiewerker over te dragen aan ELZ Haspengouw.
Daarnaast ondertekende Nieuwerkerken, samen met 26 andere Limburgse steden en gemeenten, op 17 juni 2025 het Charter Gezonde Gemeente. Als lokaal bestuur willen we daarmee een duidelijk signaal geven: preventieve gezondheid verdient een centrale plaats in ons beleid.
Toelichting
Met de intergemeentelijke preventiewerking willen we binnen de eerstelijnszone Haspengouw een bijdrage leveren aan de Vlaamse gezondheidsdoelstelling ‘De Vlaming leeft gezonder in 2025’. Samen met de betrokken lokale besturen (Gingelom, Heers, Nieuwerkerken, Sint-Truiden en Wellen) zullen we een actieplan opstellen, dat het resultaat is van een gezamenlijke prioriteitenbepaling omtrent mogelijke gezondheidsthema’s (gezonde voeding, beweging en sedentair gedrag, tabak, geestelijke gezondheid, gezondheid en milieu, bevolkingsonderzoeken naar kanker, mondgezondheid, vaccinaties, valpreventie,...).
Een lokaal preventief gezondheidsbeleid is een essentieel onderdeel van het bredere Vlaamse preventief gezondheidsbeleid. Het speelt in op de specifieke gezondheidsnoden van een regio en heeft een directe, langdurige impact op de bevolking. Lokale besturen staan dicht bij de burger en kunnen via hun bevoegdheden en beleid concreet bijdragen aan een gezonde samenleving. Ze kunnen gericht beleid voeren voor een gezonde woon-, speel-, school-, werk- en zorgomgeving. Daarnaast dragen ze bij aan het realiseren van duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en het verkleinen van sociale gezondheidsongelijkheid. Een lokaal preventief gezondheidsbeleid zorgt ervoor dat preventieve acties geen losse initiatieven blijven, maar structureel worden ingebed in het gemeentelijke beleid. Dit garandeert continuïteit en impact op lange termijn.
Door te investeren in een lokaal preventief gezondheidsbeleid streven we in Vlaanderen naar gezondere inwoners met minder chronische ziekten en met hogere levenskwaliteit, naar meer welzijn en cohesie in de buurt en naar lagere ziekte-uitgaven op lange termijn door gezondheidsproblemen te voorkomen.
Lokale besturen spelen een unieke en essentiële rol in het Vlaamse preventief gezondheidsbeleid omdat ze:
Door preventie lokaal te verankeren en samenwerkingen te versterken, kan een gemeente of stad een cruciale rol spelen in het bevorderen van de gezondheid en het welzijn van haar inwoners. Lokale besturen hebben de mogelijkheid om een kwaliteitsvol preventief gezondheidsbeleid te voeren dat complementair is aan het Vlaamse beleid. Elke gemeente kan binnen de Vlaamse gezondheidsdoelstelling een eigen beleid op maat ontwikkelen, gebaseerd op lokale noden, behoeften en prioriteiten. Gezondheidsmakers en Gezond in Brussel coachen lokale besturen om deze kadermethodiek te implementeren.
Subsidiebedragen lokale preventiewerking voor het jaar 2025:
Sint-Truiden: 8 167 euro
Wellen: 4 381 euro
Nieuwerkerken: 4 340 euro
Heers: 4 392 euro
Gingelom: 4 482 euro
ELZ Haspengouw
De meerwaarde van een intergemeentelijke preventiewerking op niveau van de zorgzone Haspengouw is evident. Een centraal aanspreekpunt hebben voor preventie vergemakkelijkt de informatiedeling en verspreiding, garandeert de continuïteit, biedt mogelijkheid tot gezamenlijke projectuitvoering, ...
Volgende steden/gemeenten gaan eveneens een principebeslissing nemen tot deelname aan een intergemeentelijke lokale preventiewerking: Wellen, Gingelom, Heers en Sint-Truiden met ELZ Haspengouw als werkgever. Er zijn in het verleden statuten uitgewerkt die voorgelegd werden ter goedkeuring aan de raad. Doordat het werkgeverschap wordt overgenomen door ELZ Haspengouw zijn de statuten niet verplicht, maar werd er een samenwerkingsovereenkomst opgemaakt tussen de lokale besturen en de eerstelijnszone Haspengouw.
Decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur.
Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017.
Organieke wet betreffende de OCMW's van 8 juli 1976.
Nieuwe gemeentewet van 24 juni 1988.
Wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motiveringsplicht van bestuurshandelingen.
Besluit van de Vlaamse regering van 30 januari 2009 betreffende de logo's, laatst gewijzigd op 1 januari 2025.
Besluit van de gemeenteraad van 19 november 2020 tot goedkeuring van de statuten intergemeentelijke preventiewerking en aanstelling afgevaardigde in het beheerscomité.
De raad keurt, met terugwerkende kracht, de engagementsverklaring en de samenwerkingsovereenkomst van de intergemeentelijke samenwerking lokale preventiewerking Haspengouw met startdatum 1 juli 2025 goed.
ELZ Haspengouw treedt op als werkgever van de intergemeentelijke lokale preventiewerking.
De heer Arnoud Nijssen, schepen van welzijn en volksgezondheid, Pastorijstraat 2A / bus 3, 3850 Nieuwerkerken, wordt aangesteld als afgevaardigde en Dries Deferm wordt aangesteld als plaatsvervangend afgevaardigde in het beheerscomité van de intergemeentelijke lokale preventiewerking Haspengouw.
De bijdrage van Nieuwerkerken voor werkjaar 2025 bedraagt 4 340 euro. Aangezien de startdatum 1 juli 2025 is, bedraagt de bijdrage voor 2025 2 170 euro. Deze middelen zijn voorzien in het meerjarenplan.