Feiten en context
Voorbije en huidige samenwerking
De interlokale vereniging van het IGSW ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ werd opgericht op 2 september 2013 door de gemeentebesturen van Nieuwerkerken en Sint-Truiden, in samenwerking met vzw Stebo als projectuitvoerder. Sindsdien werden 3 projectperiodes gerealiseerd:
Argumentatie
Toekomstige samenwerking 2026-2031
Sinds de start van het intergemeentelijk samenwerkingsverband werd binnen het werkingsgebied sterk ingezet op het verbeteren van de woningkwaliteit, het ontwikkelen van een leegstandsbeleid en de uitbouw van een geïntegreerd woon- en energieloket. In Sint-Truiden werd daarnaast specifiek gefocust op de activering van verwaarloosde panden.
Het intergemeentelijk samenwerkingsverband doet beroep op vzw Stebo als projectuitvoerder, dat een team van experten ter beschikking stelt voor de uitvoering van de afgesproken werkzaamheden. De gemeente neemt hierin ten volle de regierol op.
Het besluit van de Vlaamse Regering van 14 maart 2025 tot wijziging van het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021, voorziet in een nieuw subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerkingsprojecten inzake woonbeleid voor de periode 2026-2031. Een belangrijke voorwaarde voor het verkrijgen van projectsubsidies is dat het werkingsgebied minstens drie gemeenten omvat. De Vlaamse minister van Wonen kan hiervan afwijken, mits een gemotiveerd verzoek wordt ingediend (afwijking op artikel 2.11, eerste lid, 2°).
De colleges van burgemeester en schepenen van Sint-Truiden (6 juni 2025) en Nieuwerkerken (10 juni 2025) keurden een eerste gemotiveerde afwijkingsaanvraag goed. Deze aanvraag werd op 17 juni 2025 bezorgd aan de Vlaamse minister van wonen en op 18 juni 2025 volledig verklaard.
Op 16 juli 2025 ontving het IGS via het schrijven van de Vlaamse minister van Wonen dat de afwijkingsaanvraag niet werd goedgekeurd. Op basis van de aangeleverde argumentatie kon niet worden geconcludeerd dat een uitbreiding van het werkingsgebied met andere (Haspengouwse) gemeenten onmogelijk of ongewenst zou zijn. Volgens de minister werden de mogelijkheden voor een herclustering, die zowel geografisch als beleidsmatig logisch is én voldoet aan de vereiste schaalgrootte van drie gemeenten, onvoldoende verkend.
Naar aanleiding van deze weigering werden vanuit het IGS verdere opties en mogelijkheden grondig onderzocht naar verbreding van het huidige samenwerkingsverband. Zowel formeel als informeel werd uitgereikt naar verschillende gemeenten (in casu: Alken, Gingelom, Heers, Wellen, Riemst, Voeren, Halen, Herk-de-Stad en Lummen) voor mogelijke samenwerking. Deze gemeenten gaven om diverse redenen aan niet in te gaan op deze uitnodiging.
Gelet op de onmogelijkheid om een derde lokaal bestuur te engageren in het IGS en de gedeelde ambitie van beide gemeentebesturen om het bestaande sterke woonbeleid verder te zetten, werd besloten om een nieuwe afwijkingsaanvraag, samen met de subsidieaanvraag, in te dienen. Deze afwijkingsaanvraag werd aangevuld met bijkomende inhoudelijke argumentatie en bewijsstukken en een repliek op de weigeringsgronden van de minister.
Indien deze aanvraag wordt goedgekeurd door de minister, kan een verderzetting van het intergemeentelijk samenwerkingsverband ook in de volgende projectperiode aanspraak maken op een jaarlijkse Vlaamse subsidie.
Beide besturen hebben de intentie uitgesproken om de samenwerking de komende 6 jaar verder te zetten met Stebo vzw als projectuitvoerder. In overleg met beide gemeenten werd het activiteitenprogramma per gemeente vastgelegd en verder uitgewerkt. Er werden afspraken gemaakt over de taakverdeling tussen de projectuitvoerder en de gemeente voor elk initiatief en er werd een selectie van eigen initiatieven overeengekomen.
Op 27 mei 2025 vond het verkennend overleg plaats tussen de initiatiefnemers en Wonen in Vlaanderen, waarbij de eigen initiatieven en het plan van aanpak inhoudelijk werden besproken. Naar aanleiding van dit overleg werd een verslag opgesteld. In haar reactie van 16 juni 2025 gaf Wonen in Vlaanderen aan geen inhoudelijke opmerkingen of aanvullingen te hebben op dit verslag.
Projectplan en subsidiëring
Het nieuwe BVR lokaal woonbeleid 5.0 bouwt voort op de drie beleidsprioriteiten uit de vorige projectperiode, zijnde:
Bij de uitvoering van deze beleidsprioriteiten wordt bijzondere aandacht besteed aan:
Daarnaast biedt het BVR lokaal woonbeleid 5.0 de mogelijkheid om eigen initiatieven op te nemen in het projectplan, mits het opstellen van een plan van aanpak. Deze initiatieven worden forfaitair gesubsidieerd, afhankelijk van het aantal deelnemende gemeenten. Voor Nieuwerkerken en Sint-Truiden bedraagt deze bijkomende subsidie 10 000 euro per jaar.
De voorgestelde eigen initiatieven in het plan van aanpak voor de periode 2026-2031 zijn afgestemd op concrete woonthema’s en uitdagingen op het grondgebied van de deelnemende gemeenten:
Om in aanmerking te komen voor de Vlaamse subsidie, moet uiterlijk 30 september 2025 een nieuw inhoudelijk projectplan worden ingediend bij Wonen in Vlaanderen. Dit plan dient voorafgaand te worden goedgekeurd door de gemeenteraden van de betrokken gemeenten in het IGS en door de Raad van Bestuur van de projectuitvoerder Stebo vzw.
Energiehuizen
De Energiehuizen hebben de opdracht een laagdrempelig energieloket aan te bieden aan inwoners uit hun werkingsgebied. Het BVR 5.0 verplicht om vanaf 2028 in elke gemeente een geïntegreerd woon- en energieloket te voorzien.
Zowel in Nieuwerkerken als in Sint-Truiden is sinds de start in 2013 de facto reeds een geïntegreerd woon- en energieloket operationeel. Hier staat een cofinanciering vanuit het Energiehuis in het IGS tegenover.
Begroting
Op basis van de voorbereidende gesprekken met de gemeenten en het verkennend overleg met Wonen in Vlaanderen werd door initiatiefnemer Stebo vzw een ontwerpbegroting opgesteld voor de projectperiode 2026-2031.
Voor de berekening van de personeelsinzet werd het aantal benodigde netto mensdagen per medewerkersprofiel ingeschat, op basis van de taken die door de projectuitvoerder zullen worden opgenomen. Deze werden aangevuld met mensdagen voor omkaderend personeel, alsook tijdsinzet voor projectuitvoering, -rapportage en-opvolging, overleg, afstemming en opleiding. Daarnaast werden de werkingskosten berekend. Dit resulteerde in een totaalkost voor de uitvoering van zowel de basisinitiatieven als de eigen initiatieven.
In de begroting werd bovendien een uitbreiding voorzien voor de uitvoering van woningkwaliteitsonderzoeken in het kader van het verplicht conformiteitsattest (Nieuwerkerken).
Om de totale kosten van het project te dragen, is naast de subsidie van de Vlaamse overheid (116 000 euro) en de bijdrage van het Energiehuis (10 248 euro) voor de uitvoering van het geïntegreerd woon- en energieloket, ook cofinanciering door de betrokken gemeenten nodig. De ontwerpbegroting vertrekt van een verdeelsleutel voor de gemeentelijke cofinanciering, waarbij rekening wordt gehouden met het aantal mensdagen dat per gemeente nodig is voor de uitvoering van de taken door de projectuitvoerder. Deze taakverdeling werd vastgelegd tijdens de voorbereidende overlegmomenten tussen de gemeente en de projectuitvoerder.De subsidieaanvraag werd opgesteld op basis van het sjabloon dat door Wonen in Vlaanderen ter beschikking werd gesteld en bevat:
De opvolging en rapportage van het project gebeurt conform het BVR lokaal woonbeleid, via een stuurgroep waarin minstens één mandataris per gemeente zetelt. Deze stuurgroep komt verplicht tweemaal per jaar samen.
De gemeente Nieuwerkerken en de stad Sint-Truiden leggen een projectplan met bijhorend financieringsplan ter goedkeuring voor aan hun respectieve gemeenteraden. Stebo vzw legt het plan voor aan haar Raad van Bestuur.
Het Bestuursdecreet van 7 december 2018 betreffende de openbaarheid van bestuur.
Het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, in het bijzonder deel 2, titel 7 betreffende het bestuurlijk toezicht.
Het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, in het bijzonder deel 2, titel 1, hoofdstuk 1, afdeling 3, over de bevoegdheden van de gemeenteraad.
Het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021, boek 2, titel 4, betreffende de subsidiëring van intergemeentelijke projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid.
Het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 maart 2025 tot wijziging van het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021, wat betreft het lokaal woonbeleid, in het bijzonder de invoering van een nieuw subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerkingsprojecten rond woonbeleid.
De gemeenteraadsbeslissing van de gemeente Nieuwerkerken op 27 juni 2013 tot goedkeuring van de oprichting van het Intergemeentelijke samenwerkingsverband ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ met het oog op de indiening van een projectplan 2014-2016 i.k.v. het decretaal kader houdende subsidiëring van projecten ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid, volgens het Besluit van de Vlaamse Regering van 21 september 2009.
De oprichting van de interlokale vereniging ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’, een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Nieuwerkerken, Sint-Truiden en vzw Stebo als projectuitvoerder, op 2 september 2013.
De gemeenteraadsbeslissing van de gemeente Nieuwerkerken op 8 september 2016 tot goedkeuring van de verlenging van de projectwerking voor de periode van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2019.
De gemeenteraadsbeslissing van de gemeente Nieuwerkerken op 20 juni 2019 tot goedkeuring van het projectplan IGSW ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’, later goedgekeurd door de Minister van Wonen op 12 december 2019.
De gemeenteraadsbeslissing van de gemeente Nieuwerkerken op 16 juni 2022 waarin het projectplan IGSW ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ wordt aangepast voor de projectperiode 2023-2025 en opnieuw wordt goedgekeurd.
Het besluit van het College van burgemeester en schepenen van Nieuwerkerken van 10 juni 2025 en van Sint-Truiden van 6 juni 2025 tot principiële goedkeuring van de verlenging van de intergemeentelijke samenwerking tussen de gemeente Nieuwerkerken en de stad Sint-Truiden.
Het besluit van het College van burgemeester en schepenen van Nieuwerkerken van 10 juni 2025 en van Sint-Truiden van 6 juni 2025 waarbij de eerder ingediende afwijkingsaanvraag voor het werkingsgebied van IGSW ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ dat niet uit minstens drie gemeenten bestaat werd goedgekeurd.
De beslissing van de minister van Wonen van 16 juli 2025 waarbij de eerder ingediende afwijkingsaanvraag voor het werkingsgebied van IGSW ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ niet werd goedgekeurd.
De gemeente Nieuwerkerken en de stad Sint-Truiden leggen het projectplan 2026-2031 met bijhorende begroting en afwijkingsaanvraag ter goedkeuring voor aan hun respectieve gemeenteraden, en de vzw Stebo aan haar raad van beheer.
De gemeenteraad keurt het inhoudelijk projectplan goed voor de intergemeentelijke samenwerking ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ tussen de gemeente Nieuwerkerken en de stad Sint-Truiden voor de periode van 1 januari 2026 tot en met 31 december 2031. Dit projectplan werd opgemaakt in het kader van het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 maart 2025 betreffende het lokaal woonbeleid.
De gemeenteraad gaat akkoord met de uitvoering van de basisinitiatieven zoals bepaald in het BVR Lokaal Woonbeleid, en onderschrijft het volgende engagement, dat verplicht vervat zit in de subsidieaanvraag:
De gemeente engageert zich tot het uitvoeren van de basisinitiatieven, vermeld in artikelen 2.7 – 2.9 en artikelen 2.14 - 2.16 van het Besluit Vlaamse Codex Wonen. Deze artikelen zijn mogelijk onderhevig aan veranderingen. De basisinitiatieven kunnen in die zin mee evolueren.
Overzicht van deze basisinitiatieven:
Vlaamse beleidsprioriteit 1: De gemeente zorgt voor een divers en betaalbaar woonaanbod in functie van de woonnoden | Artikel in Besluit VCW | Nummer basisinitiatief |
De lokale woningmarkt in kaart brengen, zowel de vraag- als de aanbodzijde | Art. 2.7, 1° | BI 1_1 |
Kerncijfers over de woningmarkt periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; | Art. 2.7, 2° | BI 1_2 |
Het ruimtelijk beleid betrekken bij het lokaal woonoverleg; | Art. 2.7, 3° | BI 1_3 |
Voorzien in een aanbod van nood- of doorgangswoningen op lokaal of bovenlokaal niveau, of samenwerken met een partner om in een aanbod van nood- of doorgangswoningen te kunnen voorzien; | Art. 2.7, 4° | BI 1_4 |
Een gecoördineerd lokaal sociaal woonbeleid voeren; | Art. 2.7, 5° | BI 1_5 |
Leegstaande gebouwen en woningen opsporen, registreren en aanpakken; | Art. 2.14, 2° | BI 1_6 |
Verwaarloosde gebouwen en woningen opsporen, registreren en aanpakken. | Art. 2.14, 3° | BI 1_7 |
|
|
|
Vlaamse beleidsprioriteit 2: De gemeente werkt aan de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving | Artikel in Besluit VCW | Nummer basisinitiatief |
Kerncijfers over de bewaking van de kwaliteit van het woningpatrimonium periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; | Art. 2.8, 1° | BI 2_1 |
Een gecoördineerd lokaal woningkwaliteitsbeleid voeren; | Art. 2.8, 2° | BI 2_2 |
De lokale partners via structurele samenwerking betrekken bij het lokale woningkwaliteitsbeleid. | Art. 2.15, 2° | BI 2_3 |
|
|
|
Vlaamse beleidsprioriteit 3: De gemeente informeert, adviseert en begeleidt inwoners met vragen over wonen | Artikel in Besluit VCW | Nummer basisinitiatief |
Kerncijfers over Vlaamse, provinciale en gemeentelijke woonpremies periodiek op het lokaal woonoverleg bespreken; | Art. 2.9, 1° | BI 3_1 |
Vanaf een door de minister van wonen vast te stellen datum en uiterlijk op 1 januari 2028: Via een laagdrempelig geïntegreerd woon- en energieloket gestructureerde basisinformatie aanbieden aan elke inwoner. | Art. 2.9, 2° | BI 3_2 |
Inwoners ondersteunen bij de administratieve procedure ongeschikt-, onbewoonbaar- en overbewoondverklaring van een woning; | Art. 2.9, 3° | BI 3_3 |
Een partnerschap aangaan met het energiehuis dat actief is in de gemeente; | Art. 2.9, 4° | BI 3_4 |
Een partnerschap aangaan met lokale partners. | Art. 2.16, 2° | BI 3_5 |
De gemeenteraad gaat akkoord met de opname van de volgende eigen initiatieven zoals beschreven in het plan van aanpak in bijlage:
De gemeenteraad keurt de gemotiveerde afwijkingsaanvraag voor het werkingsgebied van IGSW ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’, dat niet uit minstens drie gemeenten bestaat, goed. Deze afwijkingsaanvraag wordt samen met de projectaanvraag bezorgd aan het agentschap, zoals voorzien in het Besluit Vlaamse Codex Wonen.
De gemeenteraad gaat akkoord met de afspraken tussen de gemeente en de projectuitvoerder Stebo vzw om de basisinitiatieven en de eigen initiatieven uit te voeren als volgt:
De gemeenteraad gaat akkoord met de ledenlijst voor de stuurgroep zoals toegevoegd in bijlage.
De gemeenteraad keurt de jaarlijkse bijdrage als cofinanciering van het project ‘Aangenaam wonen in Nieuwerkerken en Sint-Truiden’ goed voor de volgende werkingsperiode 2026-2031, onder voorbehoud van toezegging van de Vlaamse middelen. Deze komt voor de gemeente Nieuwerkerken overeen met 0,94 VTE voor projectuitvoerder Stebo vzw voor de uitvoering van de basisinitiatieven (artikel 2) en de eigen initiatieven (artikel 3). In de gemeenten zal daarnaast nog eigen personeelsinzet nodig zijn voor de uitvoering van de eigen gemeentelijke taken.
Nieuwerkerken | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 |
Basisinitiatieven en eigen initiatieven | € 51 165,64 | € 53 402,39 | € 55 645,06 | € 57 982,84 | € 60 513,00 | € 63 149,27 |
Uitbreiding: | € 6 207,70 | € 6 439,81 | € 6 680,89 | € 6 931,28 | € 7 191,34 | € 7 461,47 |
Totaal | € 57 373,34 | € 59 842,20 | € 62 325,95 | € 64 914,12 | € 67 704,34 | € 70 610,73 |
Het gedetailleerde overzicht van de budgetten voor de volledige werkingsperiode is te vinden in de financiële en inhoudelijke begroting van de activiteiten voor de volledige projectperiode, toegevoegd in bijlage.