Het college van burgemeester en schepenen formuleerde in de zitting van dinsdag 16 mei volgende opmerkingen:
Het Ruimtelijk Structuurplan Limburg dateert al van 2003. Een update van het provinciale ruimtelijk beleid is nodig. Het Ruimtepact zet het nieuwe ruimtelijke beleid voor Limburg uit en sluit aan op het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) - dat door de Vlaamse Regering nog wordt opgemaakt. Met de omslag naar beleidsplanning wordt er meer georiënteerd op strategische doelen dan te streven naar een allesomvattend plan.
Op 20 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering de strategische visie van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen goed. De essentie is om de bestaande ruimte beter te benutten, om de open ruimte maximaal te vrijwaren en bijkomend ruimtebeslag te beperken.
De Vlaamse strategische doelstellingen werden nu doorvertaald op maat van Limburg in het BRL Ruimtepact 2040 dat zo de basis vormt van waaruit keuzes gemaakt worden richting het toekomstperspectief voor 2040. Het zal gebruikt worden als referentiekader om plannen van lokale overheden te beoordelen en na te gaan in welke mate deze bijdragen aan de realisatie van de provinciale toekomstvisie. De essentie van het ‘Ruimtepact 2040’ is het ruimtegebruik optimaliseren, de open ruimte versterken en de regionale eigenheid valoriseren. Er wordt ingezet op een ruimteshift en dit alles wil men realiseren door samenwerking.
Dit nieuwe beleidsplan ruimte bestaat uit een strategische visie die zich vertaalt in 7 strategische doelstellingen en 3 beleidskaders: Open Ruimteschakels, Economische ruimte en Wonen in stads- en dorpskernen. Ieder beleidskader bevat operationele doelstellingen en een set van acties om het ruimtelijk beleid waar te maken:
In het systeem van ruimtelijke beleidsplanning krijgt elk bestuursniveau de beleidsruimte en verantwoordelijkheid om zijn eigen rol en prioriteiten te bepalen voor een duurzame ruimtelijke ontwikkeling. De provincie wil met dit plan een eigen ruimtelijke visie uitwerken op maat van Limburg als brug tussen Vlaanderen en de gemeenten.
Voor onze gemeente worden specifiek volgende standpunten ingenomen:
1. Strategische visie
Via 7 strategische doelstellingen zet de provincie de richting uit voor het ruimtelijk beleid. Specifieke gegevens binnen de strategische doelstelling 2 tot en met 6 worden gevat binnen de beleidskaders en bijhorende acties. Ook strategische doelstellingen 1 en 7 bevatten relevante gebiedsgerichte uitspraken voor Nieuwerkerken.
SD1. - De ruimtelijke regionale eigenheid valoriseren
Volgende bestaande ruimtelijke kenmerken en kernkwaliteiten zijn voor Nieuwerkerken van toepassing:
De omschrijving van de ruimtelijke kenmerken en kernkwaliteiten is opgenomen in hfst.6, SD1 "De ruimtelijke regionale eigenheid valoriseren".
SD7. - Meer ruimte geven aan de fietser
Twee bovenlokale fietsnetwerken, met name het bovenlokaal functioneel fietsnetwerk (BFF) en het toeristisch fietsroutenetwerk, worden meegenomen in het beleidsplan. Beide netwerken situeren zich ook op grondgebied van Nieuwerkerken.
2. Beleidskader wonen in stads- en dorpskernen
Nieuwerkerken behoort tot de regionale woningmarkt: nr. 10 Zuidwest-Limburg samen met de gemeenten Borgloon (gedeelte), Gingelom, Heers (gedeelte), Sint-Truiden en Wellen.
Alle kernen van onze gemeente worden getypeerd als "lokale kernen".
Er wordt een voorstel van afbakening van deze kernen gemaakt op basis van statistische sectoren.
De provincie stelt een woningobjectief voor van 223 woningen (2020-2040).
3. Beleidskader openruimteschakels
De Kozenbeek (Nieuwerkerken-Alken) wordt geselecteerd als blauwe ader.
De Grondbeek (Nieuwerkerken - Sint-Truiden) en Kelsbeek-Simsebeek (Nieuwerkerken - Sint-Truiden - Alken) worden geselecteerd als groene aders.
4. Beleidskader economische ruimte
Binnen dit beleidskader wordt onze gemeente geselecteerd als provinciale strategische landbouwgemeente.
De omgeving "Nieuwenhoven" wordt geselecteerd als pilootgebied om gebiedsgerichte projecten voor een planologische uitwisseling tussen landbouw en natuur te starten.
Besluit college:
Gemeente Nieuwerkerken wil graag volgend advies uitbrengen met betrekking tot het "Ruimtepact 2040":
Gemeente Nieuwerkerken kan zich vinden in de verschillende selecties binnen het plan.
Gemeente Nieuwerkerken maakt zelf graag een afbakening van de lokale kernen (cfr. een afbakening die reeds eerder werd opgemaakt in functie van onze gemeentelijke woonvisie). Op dit moment is het niet duidelijk welk statuut deze afbakening juist zal inhouden? Welke rechtsgevolgen heeft deze afbakening? Welke bedoeling heeft de provincie hiermee? Welk beleid wenst men binnen en vooral buiten deze afbakening te voeren? Een afbakening zonder een samenhangende beleidsvisie hieromtrent kunnen wij niet aanvaarden. Als gemeente vragen we daarom hierover meer duidelijkheid.
Bijkomend wordt hieromtrent de vraag gesteld welk statuut de huidige afbakening heeft totdat de gemeente zelf een voorstel kan uitwerken?
Het ruimtepact gaat op dit punt uit van mogelijke ruiloperaties. Welke instrumenten bieden zich hiervoor aan? Spreekt men dan van planlast (RUP) dat dient opgemaakt te worden door de gemeente? Of wordt er onderzocht welke andere mechanismen ingezet kunnen worden tot realisatie van dit idee?
Gemeente Nieuwerkerken wil de suggestie maken om ook op dit punt een concrete actie uit te werken. Eventueel kan hier ook een pilootproject voor opgestart worden of een handleiding uitgewerkt worden.
De gemeenteraad neemt akte van het besluit van het schepencollege van 16 mei 2023.